Pojęcie dostępności w projektowaniu pojawia się coraz częściej w naszej przestrzeni publicznej, a nawet zaczyna być wyznacznikiem dobrego projektu. Czym zatem jest dostępność i dlaczego warto się nad nim pochylić podczas projektowania produktu? O tym przeczytacie w poniższym artykule.

Czym jest dostępność w projektowaniu?

Accessibility czyli dostępność to takie projektowanie, które sprawia, że z gotowego produktu korzystać może jak największa liczba osób, niezależnie od ich indywidualnych wymagań, np. zdrowotnych. Choć dostępność łączy się zazwyczaj z koncentracją na osobach z niepełnosprawnościami, warto również zaznaczyć, że istotna jest także dla osób korzystających wyłącznie z urządzeń mobilnych lub takich, które nie posiadają dostępu do szybkiego internetu. Dostępność jest więc takim projektowaniem, które uwzględnia przeróżne utrudnienia, z jakimi mogą borykać się użytkownicy i takie, które te utrudnienia niweluje powodując, że korzystanie z produktu jest nie tylko możliwe, ale również w pełni fukcjonalne.

Dlaczego warto zadbać o dostępność?

Na pierwszym miejscu jest oczywiście empatyzacja w stosunku do użytkownika. Jak już wiemy z poprzednich artykułów projektowanie UX jest skoncentrowane na użytkowniku, a dostępność jest ważnym jego elementem. Staramy się zatem uwzględnić wszystkie ograniczenia z jakimi mogą spotkać się nasi użytkownicy, aby maksymalnie ułatwić im korzystanie z naszego produktu i osiąganie celu, jaki zakłada używanie produktu.

Jeżeli zaś o celu mowa, to oczywiście, im szersze będzie grono użytkowników, którym umożliwimy bezproblemowe korzystanie z produktu, tym więcej potencjalnych Klientów uda nam się pozyskać.

Dostępność jest zatem ważna nie tylko z poziomu czysto ludzkiego, ale również biznesowego.

Warto również pamiętać o ustawie z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, która wkrótce może dotyczyć również pozostałych podmiotów.

Z czym zmagają się użytkownicy?

Dostępność obejmuje szeroki zakres utrudnień, z jakimi mogą zmagać się użytkownicy – od wolnego internetu po poważne niepełnosprawności. Warto zatem pamiętać o nich wszystkich na etapie projektowania produktu.

Problemy ze wzrokiem

Najbardziej oczywistym w kontekście korzystania z produktów cyfrowych utrudnieniem są problemy ze wzrokiem. To właśnie ten zmysł jest najczęściej używany podczas przegladania internetu czy korzystania z aplikacji. Pamiętajmy zatem o odpowiednim doborze kolorystyki, możliwości ustawienia większego fontu czy zmiany kontrastu. Natomiast w przypadku osób niewidzących doskonałym narzędziem są syntezatory mowy.

Problemy ze słuchem

W kontekście problemów ze słuchem warto pamiętać, że utrudniają one korzystanie z materiałów multimedialnych. Jeśli zatem stosujemy np. filmy, warto zadbać o napisy, a w przypadku sygnałów dźwiękowych informujących na przykład o statusie systemu, pomyślmy o dodatkowym komunikacie wizualnym.

Niepełnosprawności ruchowe

W tym wypadku bierzemy pod uwagę nie tylko niepełnosprawności ruchowe, ale takie, które wynikają z chorób neurologicznych. Tacy użytkownicy mogą potrzebować dodatkowego wsparcia, na przykład w postaci specjalnych urządzeń lub rozwiązań.

Wiele mówi się również o wykluczeniu cyfrowym, zatem podczas projektowania naszej strony internetowej czy aplikacji pamiętajmy o tym, że nie każdy nasz potencjalny użytkownik dysponuje superszybkim internetem, a mniej czasem znaczy więcej 🙂

Zasady WCAG

WCAG czyli Web Content Accessibility Guidelines to zbiór zaleceń dotyczących tworzenia dostępnych serwisów internetowych. Standard WCAG składa się z poniższych punktów:

1. Postrzegalność (ang. Perceivable) – informacje przedstawiane przez witrynę muszą być tak podane, żeby mogły zostać odebrane przez osoby z różnymi ograniczeniami (np. dodanie tekstu alternatywnego do obrazków dla osób niewidomych).
2. Funkcjonalność (ang. Operable) – kontrolki i inne komponenty muszą być dostępne dla osób z różnymi ograniczeniami (np. osoby z ograniczeniami ruchowymi powinny być w stanie korzystać z klawiatury zamiast z myszki).
3. Zrozumiałość (ang. Understandable) – informacje na stronie i jej obsługa powinny być możliwie zrozumiałe dla osób z niej korzystających (np. język witryny powinien być podany, żeby czytnik ekranu mógł odpowiednio odczytać stronę).
4. Solidność (ang. Robust) – struktura i działanie strony powinno spełniać standardy odpowiednie dla zastosowanych technologii, co ma umożliwić długotrwałe funkcjonowanie strony. Czyli z jednej strony jest to np. odpowiednie zakańczanie i zagnieżdżanie tagów tam gdzie standard HTML tego wymaga. Z drugiej dla czytników ekranu ważne jest, żeby np. kontrolki formularzy miały określone stany (np. zaznaczony / niezaznaczony) i odpowiednie role (np. role=checkbox), co jest szczególnie ważne jeśli np. używa się własnych komponentów zamiast używać standardowych elementów (np. <span> zamiast <input type="checkbox">).
   (źródło Wikipedia)

Pamiętajmy, że dostępność to nie tylko zasięgi, sprzedaż i stosowanie się do zaleceń instytucji państwowych czy europejskich. Dostępność to przede wszystkim pamiętanie o wszystkich użytkownikach. To po prostu właściwe 🙂